Salmonella, Gram (-),
sporsuz, hareketli, kapsülsüz, fakültatif anaerob bir basildir.
Enterobacteriaceae familyasına aittir. Tüm Salmonellalar glukozu
fermente ederek gaz oluşturur, birkaç tanesi hariç diğerleri laktoz ve
sakkarozu parçalayamaz.
Salmonella, özellikle et,
kümes hayvanları, yumurta ve yumurtalı ürünler gibi bazı hayvansal
gıdalardan ve içme sularından insanlara bulaşarak enfeksiyona neden
olur. Esas itibariyle fekal orijinlidir. Tüketime hazır gıdalarda
Salmonella bulunması o gıda maddesi için risk işaretidir. İthal veya
ihraç edilecek ürünlerde Salmonella bulunması, sayısı ve cinsi önemli
olmaksızın o gıda maddesinin reddedilmesi için yeterli bir sebeptir.
Sıcaklığa dayanıksız bir bakteri olduğundan gıdada Salmonella bulunması
ısıl işlem sonrası bir kontaminasyonun veya yetersiz ısıl işlemin bir
göstergesidir.
1-) Ön zenginleştirme:
25 gram gıda maddesi 225
ml. laktoz brot içine aseptik koşullarda tartılarak 37°C’de 24 saat
inkübe edilir. Ön zenginleştirmede amaç, mikroorganizma sayısını
arttırmaktır.
2-) Seçici besiyerinde zenginleştirme:
10 ml. Tetrathionat brot (TB Brot)
besiyerine ön zenginleştirilmiş kültürden 1 ml. ilave edilir ve 37°C’de
18-24 saat inkübasyona bırakılır. Seçici zenginleştirmede amaç,
Salmonella dışındaki bakterilerin gelişmesini engellemek dolayısıyla
Salmonella gelişmesini teşvik etmektir. Bu amaçla Tetrathionat
brot-Selenit Sistin Brot seçici sıvı besiyerleri olarak kullanılır.
- Selenit Cystine Broth:
Selenit, enterokok ve koliform grubu
mikroorganizmaları, inkübasyonun ilk 6-12 saati içinde inhibe eder. Bu
süreden sonra inhibisyon etkisi göreceli olarak azalır.
-Tetrathionat Brot:
Besiyerinin çerisinde
bulunan tetrathionat ve thiosülfatın aşırısı koliform grubu
mikroorganizmaları inhibe etmekte; ancak tetrathionatı indirgeyebilen
Salmonella ve Proteus grubu bakteriler çoğalabilmektedir.
3-) Seçici besiyerinde izolasyon:
Tetrationat brot ve selenit sistin besiyerlerinde gelişen kültürlerin
her birinden bizmut sülfit agar, hektoen enterik agar ve ksiloz lizin
desoksicolat agar besiyerlerinin her birine tek koloni izole etmek için
öze ile ekim yapılır.
-Bizmut Sülfit Agar:
Salmonella üyelerinin
ürettiği H2S, ortamda bulunan Fe ile reaksiyona girerek FeS
oluşturduklarından besiyerinde siyah renkli koloniler meydana
getirirler. Besiyerinin içerdiği bizmut iyonları metalik bizmuta
indirgendiğinde oluşan kolonilerin etrafı metalik parlaklık
kazanmaktadır. Tipik Salmonella kolonileri kahverengi, gri veya siyah,
genellikle metalik parlaklık veren koloniler oluşturmaktadır. Bazı
suşları besiyerinde kararma ile birlikte yeşil koloniler
oluşturabilmektedir.
-Hektoen Enterik Agar:
Salmonella cinsi bakteriler siyah merkezli
veya tamamen siyah renkli de olabilen mavi-yeşil koloniler
oluşturabilmektedir. Atipik olarak birkaç Salmonella cinsi bakteri siyah
merkezli de olabilen sarı koloniler oluşturabilmektedir.
-Ksiloz Lizin Desoksicolat Agar:
Salmonella tipik olarak siyah merkezli kırmızı koloniler oluşturmaktadır.
4-)Biyokimyasal testler:
-Triple Sugar Iron Agar (TSI Agar):
Katı besiyerinde gelişmiş
olan kolonilerden Salmonella olduğu tahmin edilen koloniler TSI Agara
ekilir ve 37 C’de 24 saat inkübasyona bırakılır. İnkübasyon sonucunda
siyah renkli koloni gözlenmesi durumuna göre Salmonella olup olmadığına
karar verilir.
Mikrobiyolojik analizlerinizde hazır besiyerleri ve toz besiyerlerini Diatek tarafından edinebilirsiniz.
Hazır besiyerleri hakkında bilgi için TIKLAYINIZ.