Soya, barbunya, bezelye, mercimek ve yer fıstığı gibi besinlerin de olduğu baklagiller ailesindendir. Soya; besin alerjilerinin en yaygın alerjen grubundadır ve işlenmiş pek çok gıdada bulunur. Sebze suları, nişastalar, tatlandırıcılar, donmuş gıdalar, fıstık ezmeleri, dondurmalar gibi besinlerde soya bulunabilir. Soya alerjisi; vücudun bağışıklık sisteminin soyada bulunan zararsız proteinleri zararlı olarak görmesi ve onlara karşı antikor oluşturması ile ortaya çıkar. Bağışıklık sistemi, daha sonra soya tüketildiğinde vücudu korumak için histamin gibi maddeler salgılar ve bu maddelerin salınması alerjik reaksiyona neden olur. Soya, inek sütü, yumurta, yer fıstığı, ağaç yemişleri, buğday, balık ve kabuklu deniz ürünleri ile birlikte en yaygın 8 alerjen içinde yer alır. Soya alerjisi bebeklik çağında başlayan ve genellikle 10 yaşında düzelen bir besin alerjisidir.
Soya Alerjisi Belirtileri
Soya alerjisinin belirtileri genellikle soya yedikten dakikalar sonra ortaya çıkar ancak bu durum nadiren de olsa uzayabilir. Soya alerjisinin belirtileri genellikle hafif seyirlidir ancak bazı durumlarda hayatı tehdit eden ciddi boyutlara ulaşabilir.
Soya alerjisinin belirtileri şunları içerir:
Ağızda karıncalanma,
Kurdeşen; kaşıntı, kaşıntılı, pullu cilt (egzama),
Dudakların, yüzün, dilin veya vücudun diğer kısımların şişmesi,
Hırıltı, burun akıntısı veya nefes almada güçlük,
Karın ağrısı, ishal,
Mide bulantısı, kusma,
Cilt kızarıklığı.
Soya alerjisinde ciddi bir alerjik reaksiyon görülmesi nadirdir. Astımı olan veya yer fıstığı gibi soyanın yanı sıra başka bir besin alerjisi olan kişilerde anafilaksi yani alerjik şok görülme olasılığı daha yüksektir. Anafilaksi çok ciddi bir durumdur ve hayati risk oluşturur. Anafilaksi durumunda hemen tıbbi müdahale gereklidir.
Anafilaksi aşağıdaki belirtileri içerir:
Boğaz şişmesinden kaynaklanan nefes almada güçlük,
Kan basıncında şiddetli düşüş ile şok,
Hızlı nabız,
Baş dönmesi veya bilinç kaybı.
Soya Alerjisi Risk Faktörleri
Bazı etkenler soya alerjisi geliştirme riskini artırabilir. Bu faktörler:
Aile: Ailenizde saman nezlesi, astım, kurdeşen veya egzama gibi alerjiler yaygınsa, soya ve diğer besinlere karşı alerji geliştirme riskiniz artar.
Yaş: Soya alerjisi en çok çocuklarda özellikle de küçük çocuklarda ve bebeklerde görülür.
Diğer alerjiler: Bazı durumlarda buğday, baklagiller, süt veya diğer yiyeceklere karşı alerjisi olan kişiler soyaya karşı da alerjik reaksiyon gösterebilir.
Kaynak:https://besinalerjisi.org.tr