@import url(https://diatek.com.tr/CuteSoft_Client/CuteEditor/Load.ashx?type=style&file=SyntaxHighlighter.css);
@import url(https://diatek.com.tr/CuteSoft_Client/CuteEditor/Load.ashx?type=style&file=SyntaxHighlighter.css);
Kanatlılarda ishal, etkenlerine bağlı olarak farklılık gösterir ve
verim kayıplarına neden olur. Sebepler saptanırken tavuklar yeterince
gözlenmeli, klinik bulgular ile beraber yaşam koşulları da
değerlendirilmelidir.
Kanatlılarda solunum hastalıklarının
dışında ishalle seyreden vakalar hem verim kayıplarına hem de ekonomik
kayıplara enden olur. İshalin tespit edilip kaynağı araştırılırken;
koksidiyozis, paraziter enfeksiyonlar, Adenovirüs ve Rotavirüs gibi
virüsler, meydana gelen böbek hasarları, yüksek proteinli beslenme gibi
temel sebepler üzerinde durulması gerekir.
Böbrek hasarı: Burada
dikkat edilmesi gereken bir husus ishalin kaynağının belirlenmesidir.
İshal ile böbrek hasarı sıklıkla karışan durumlardır. Bunu açıklayacak
olursak, hasarlı böbrek büyük orana idrar üretir. Dışkılamadan önce
gaitaya karışır ve mevcut atık normalden daha da sulu bir kıvama gelir.
Aslında daha fazla idrar atılımı olmuştur ancak bu durum dışarıdan
bakıldığında ishal olarak değerlendirilir.
Koksidiyozis: 10
haftadan küçük kanatlılarda görülen, kanlı ishale neden olan ve bazı
durumlarda ölümle sonuçlanabilen önemli bir hastalıktır. Eimeria ya da
İsospora türündeki protozoanların bağırsak mukozasını yıkımı sonucu
meydana gelir.
Paraziter hastalıklar:
Nadiren ishale neden olurlar ancak büyük yoğunluklarda bulunduklarında
bağırsakta hasar meydana getirip sekonder bakteriyel enfeksiyonlara
neden olurlar. Dışkının düzenli olarak paraziter kontroller ile
değerlendirilmesi gerekir.
Virüsler: Başlıca
Adenovirüs ve Rotavirüsler sindirim sisteminde hasar yaratarak sekonder
bakteriyel ishallere neden olur. Şöyle ki, virüs bağırsak epiteline
zarar verdiği zaman zararlı bakterilerin kontrol edilemeyecek düzeyde
gelişmesine neden olur. Tedavide direk virüse etki edilemez ancak
bağışıklık sisteminin güçlendirilmesiyle vücut direncinin artması
sağlanabilir.
Bakteriler: Genel
olarak sindirim sistemindeki yararlı ve zararlı bakterlerin dengesinin
bozulmasından meydana gelir. Ancak çoğunlukla gözlenen çeşidi,
Clostridium türünün sebep olduğu Clostridial enfeksiyonlardır. Pek çok
vakada bağırsak duvarı oldukça şiddetli zarar görür. Bakterilerin kana
geçmesi ile septisemi meydana gelir. Bunun dışında şu sebeplerden dolayı
da ishalin gelişimi gözlenir:
– Sindirim sisteminde hasar yaratabilecek her türlü patojen mikroorganizmalar
– Ani rasyon değişimleri ile bakteriyel florada meydana gelen değişimler
– Kirli su tüketimi ile zararlı bakterilerin alınması sonucu
– Küflü yemlerin tüketimi ile fungal toksinlerin alınması
Hatalı rasyonlar:
Rasyondaki besinlerin hayvanın yaşam koşullarına uygun yeterli ölçüde,
enerji ihtiyacını karşılayabilecek şekilde düzenlenmesi gerekir.
Rasyonda bulunan yüksek seviyedeki protein ürat atılımını arttıracak bu
da kıvamsız dışkıya neden olacaktır.
– Besinlerin absorbsiyonun azalması ile tavuklar letarjik hale gelirler ve kilo kaybederler.
– Bağırsağın su emilimi yeterli olarak gerçekleşemediği için dehidrasyon meydana gelir. Bu bazı vakalarda ölümcül olabilir.
–
Pek çok olayda hasarlanan bağırsak duvarı bakteri geçişine neden olur.
Bu geçiş ile beraber etkenler kana geçerek septisemiyi meydana getirir.
– Bunun yanı sıra altlıkların ıslak oluşu ve tüyle kontaminasyon da ishale neden olabilir.
Görüldüğü üzere beslenme ve barınma koşulları da en az patojen mikroorganizmalar kadar önem taşır.
İshalin yönetimi
İlk
etapta tavuklarda dışkı muayene yöntemleri ile dışkıda parazit olup
olmadığı kontrol edilmelidir. Bunun yanı sıra dışkıda kan tespit
edilmesi koksidiyoz açısından gereken değerlendirmelerin yapılması
bakımından önemli bir bulgudur. Hayvanın görünümü üzerindeki
yaklaşımlarda bize önemli bilgiler verir. Bu yüzden tavuklar letarji,
dehidrasyon ve zayıflık yönünden kontrol edilmelidir. Eğer beslenme
normalse şu hususların üzerinde durulması gerekir;
– Her zaman temiz su tüketimi gerçekleşmelidir.
– İyi ve kaliteli yemlerle beslemek gerekir.
– Yemlerin depolama ve saklanmasında en uygun koşullar sağlanmalı, tarihi geçen yemler kullanılmamalıdır.
– Rasyona ek enerji ve aminoasit takviyeleri tedaviyi destekleyici niteliktedir.
Tüm bunlar ve daha
fazla sorunların çözümü için bitkisel ve doğal bir çözümümüz var sizler
için. Türkiye'de artık tavuklar ; verimi ve kalitesi Avrupa
Standartlarında yüksek ve üst düzeyde olacak. İspanya DOMCA firmasının
geliştirdiği bitkisel ve doğal Broyler Tavuklarda
GARLICON ürününü incelemek için TIKLAYINIZ..