Boza; darı, mısır ve pirincin ezilmesi, kabuk kısımlarının ayrılması, su katılarak pişirilmesi ve süzüldükten sonra hafifçe mayalandırarak şeker eklenmesi ile hazırlanan krem renginde, koyu kıvamda tatlı ve ekşimsi lezzette olan bir içecektir.  Bozanın yapıldığı tahıl türüne göre çeşitleri bulunur. Yabancı ülkelerde yapıldığı yerin başlıca ürününe göre mısır, arpa, çavdar, yulaf, buğday, karabuğday, Arnavut darısı, gernik gibi tahılların unu, bazen da pirinç ve ekmek, nadir olarak da kenevir unu ve karamuk mayalandırılarak yapılır. Türkiye’de genelde darıdan üretilmektedir.

 

 

Hammaddelerin hazırlanması

 

Boza üretiminde kullanılan ham maddelerden darı, ilk önce taş, toprak vs. gibi yabancı maddelerden arındırılmak için elek sistemi ile elenir. Ayırma eleğine gelen darı, kabuk, irmik ve unundan ayrılır. Yalnızca irmik kısmı alınır.

 

Kaynatma

 

Elde edilen irmik büyük bakır kaplarda kaynatılır. Kazana ilk önce su konur ve kaynatılır. Daha sonra ham madde kaynar suya eklenir. Topaklanmaması için devamlı olarak karıştırılır. Ham maddeler kazana konulduktan sonra yavaş yavaş su alıp şişer, kabarır. Kaynatma esnasında su kaybolduğu için tekrar su eklenir. Kaynatma işlemi 2-8 saat sürmektedir.

 

Soğutma

 

Kaynatılan ham madde 2-12 saat soğutulur.

 

Süzme

 

Ham madde kaynatıldıktan sonra elde edilen "ham boza" pirinç eleklerden süzülür. Elekten fıçıya geçen sıvıya "şekersiz ham boza" denir.

 

Şeker Katma

 

Fermantasyona yardımcı olması için şeker eklenir. Bir kilo ham bozaya 150-200 gr şeker katılır. Aynı kapta 15-18 saat dinlenmeye bırakılır.

 

Fermantasyon

 

Şekerli ham boza fermantasyon fıçılarına konur. Maya olarak bir önceki boza ürünü kullanılır. 16-17 kg şekerli boza için 300-500 gr maya kullanılır. İşlem 16-25 C arasında gerçekleşmeli, 1 günde tamamlanmalıdır. Bozanın oluşumunda alkol ve laktik asit fermantasyonları gerçekleşir.

 

Alkol ve laktik asit fermantasyonunda görev alan çeşitli mayalar ve bakteriler bozada üretiminde kullanılmaktadır. Fermantasyon süresi 24 saatten uzun olursa alkol miktarı yükselir. Saccharomyces carlsbergensis Hansen ve Saccharomyces cerevisiae mayaları bunlara ek olarak; Streptococcus sp. Micrococcus varians migula, Lactobacillus sp.  bakterileri bulunur.

 

Candida mycoderma ve Torulopsis candida mikroorganizmalarının da bozada bulunduğu  bilinmektedir.

 

 

İçerdiği aktif mayalar sayesinde emziren annelerde süt yapımını artırır.

 

İçerdiği aktif mayalar ve faydalı bakteriler sayesinde probiyotik etkisi vardır. Bozanın mayalanması sırasında oluşan laktik asit, hazmı kolaylaştırmada çok yardımcıdır. İçerdiği laktik asit nedeniyle bağırsak florasını düzenleyici role sahiptir.

 

Gribal enfeksiyon gibi, birçok enfeksiyona karşı bünyeyi dirençli kılar, yararlı bakterilerle vücuttaki direncin güçlenmesini sağlar. Nitrozamin gibi kanserojen maddelerin vücuttaki oluşumunun önlenmesine yardımcı olur.

 

Zengin protein ve B vitamini içeriği nedeniyle enerji ihtiyacı fazla olan kişiler, gebeler ve sporcular için çok faydalıdır. B kompleksi vitaminleri içerdiğinden beslenmede önemli role sahiptir.

 

Mide bezlerinin faaliyetlerini olumlu yönde etkiler.

 

Zihin açıcı ve sinirleri dinlendirici etkisi vardır.

 

Karbonhidrat ve proteinin yanı sıra birçok besin öğesini içerdiğinden besleyici özelliği nedeniyle “sıvı ekmek” olarak anılır.

 

"100 ml Boza’da;

240 kcal enerji, 57.5 gr karbonhidrat, 3.5 gr protein, 0.5 gr yağ, 29 mg kalsiyum, 1,3 mg demir, 97 mg fosfor, 1 mg çinko, 0.09 mg Tiamin(B1 vitamini), 0.05 mg Riboflavin (B2 vitamini), 1.16 mg Niasin bulunur. "

 

 

Boza’nın yoğun olarak içildiği mevsim Eylül – Mayıs ayları arasıdır. Uygun şartlarda (+4°C’ de) muhafaza edilirse 365 gün 4 mevsim içilebilir. Boza’nın içilebilecek kıvamını koruduğu süre asgari 15 gündür. Boza bozulmaz. Ancak hiçbir katkı maddesi kullanılmadığı için gün be gün ekşir ve duyusal özelliklerini kaybedebilir. Ekşi seviyorsanız oda sıcaklığında veya daha sıcak bir ortamda birkaç gün bekleterek daha ekşi kıvamlı bozayı tüketebilirsiniz.

 

Bozanın raf ömrünü uzatmak için Diatek tarafından satın alabileceğiniz tamamen doğal bitki özütlerinden üretilmiş DiaNatura Base ürününü kullanabilirsiniz. Buna ek olarak üretim alanınızda Hysafe Air kullanmak ortam havasındaki mikroorganizmaları etkisiz hale getirecektir. Hytech Slide ile hijyen kontrollerinizi kolaylıkla gerçekleştirebilir, giriş ve çıkışlara koyacağınız Hypass (Antimikrobiyal Dezenfektanlı Paspas) ile üretim alanınızın mikroorganizma yoğunluğunu azaltabilirsiniz.

 

Hytech Slide hakkında bilgi için TIKLAYINIZ.