Pullorum hastalığı, genç kanatlılarda, genellikle septisemik ve öldürücü, erginlerde de kronik ve lokalize formlarla seyreden, bulaşıcı bir enfeksiyondur.
Pullorum hastalığı spesifik etkeniSalmonella pullorum‘dur. Gram negatif, sporsuz, hareketsiz ve kapsülsüz olan bu mikroorganizma genellikle çomakcıklar, bazen de uzun flamentler halinde görülür.
Etken, katı besi yerlerinde 24-48 saat içinde gözle görülebilecek büyüklükte parlak, yuvarlak, bombeli, kenarları düzgün gri renkte ve S formunda koloniler meydana getirir. Sıvı besi yerlerinde zayıf, homojen, dipte tortu ve üstte pelikül oluşturmadan bir üremeye rastlanır. Besiyeri çeşitlerimize bakmak için tıklayınız..
Mikroorganizma kemoterapötik ve dezenfektanlara karşı değişik derecelerde duyarlıdır. Etkenin kontamine materyallerde ve dış ortamda 14 ay, kümes koşullarında 3-3.5 ay, yemlerde 2 ay canlı kalabildiği bildirilmiştir.
Mortalite, 7-10 günde % 100 ‘e kadar çıkar.
Epizootoloji
Pullorum hastalığıenfeksiyonu tavuk, hindi, bıldırcın, güvercin, serçe ve diğer kanatlı hayvanlarda duyarlıdır. Hafif ırklar, ağır ırklara oranla daha dirençlidir. Hayvanların yaşı ilerledikçe dirençleri de artmaktadır.
Hastalık genellikle mikropla bulaşık yem, gıda, kan, et kemik unları ve suların alınması ile ve de ana makinelerinde aerogen olarak meydana gelmektedir.
Enfeksiyonun çıkışında rol oynayan nedenler;
Bulaşma ve yayılmasında rol alan portörler
Latent ve kronik hastalar
Rezervuarlar
İnfekte yemler
İnfekte su ve yumurtalar
Hayvan Bakıcıları
Ziyaretçiler
Kümes malzemeleri
Yem depoları
Yemliklere ve suluklara giren yabani kuşlar
Yem çuvalları
Civciv ve yumurta taşımada kullanılan kaplar
Makine de unutulan ve dışarı atılan ölü kuşlar
Mikroplu embriyodan yapılan aşılar
İnsektisitler
Fareler
Kuluçka ve ana makinelerin uygun ve hijyenik kurallara uyulmaması
Kümeslerin pis, bakımsız olması
Bakım ve beslenme eksikleri
Stres
gibi birçok sebep neden olmaktadır.
Teşhis
Teşhiste iki yöntem uygulanır.
Klinik ve otopsi bulgularına göre yapılır.
Laboratuvar Yöntemleri
Bakteriyoskopi: Giemsa boyama gibi
Kültür yöntemi: Karaciğer, dalak, kemik iliği, kalp kanından kanlı agara ekim yapılır.
Serolojik Testler: Tüpte aglunitasyon yöntemleri, Fluoresan antikor tkniği, Agar jel, ELİSA
Hayvan Deneyi
Bakteriyofaj deneyi
Klinik Semptomlar
Yumurtadan çıkan enfeksiyonuna yakalanmış civcivler zayıf, dermansız, iştahsız, durgun olup solunum güçlüğü gösterirler. Kısa süre içinde septisemiden ölürler. Biraz daha uzun süre yaşamayı başaran civcivler beyaz bir ishal, kloakın etrafının beyaz ishalle kirlendiği, dehidrasyon ve kanatların düşmesi, nadiren körlük, eklem yangıları ve topallıklar görülebilir.
Erginlerde ölüm oldukça azdır. Enfeksiyon kronik ve lokalize formda bir seyir izler. Böyle hayvanlar gerek yumurtaları gerekse dışkı ve çeşitli salgılarıyla virulent mikroorganizmayı çıkarırlar. Klinik bulguların çok az veya olmaması nedeniyle enfeksiyonu saptamak ve teşhis koymak, genellikle olanaksızdır. Hasta hayvanların bazılarında ishal, durgunluk, susama, ibliklerinde solgunluk, yumurta veriminde azalma, verim düşüklüğü görülen klinik semptomlardan arasında yer alır.
Sağaltım
Hasta hayvanlarınızın yaşamları ve enfeksiyonun kontrol altına alınabilmesi için Veteriner Hekim ‘inize başvurun.
Korunma
Enfeksiyondan korunma, sağaltımdan çok daha önemlidir. Hayvanlar arasında enfeksiyon görüldükten sonra bunu tedavi etmek genellikle başarısız kalmaktadır.
Bunun için;
Her türlü genel ve özel koruyucu önlemler almalı ve bunların uygulanmasında çok titiz davranılmalıdır.Bu koruyucu önlemlerden biri de İspanya DOMCA firmasının kanatlılar için özel geliştirmiş olduğu, bitkisel temelli GARLICON ürünüdür. Bu ürünü incelemek için tıklayınız.
Epizootoliji kısmında bildirilen olumsuz faktörler tamamiyle giderilmelidir.
Hayvanlara periyodik olarak pullorum testi uygulanmalı ve bu konudaki yönetmenlik gereği yerine getirilmelidir.
Kümeslerin, kuluçka makineler ve ana makinelerinin dezenfeksiyonu usulüne uygun ve dikkatlice yapılmalıdır.
Kuluçkaya konacak yumurtalar mikropsuz ve sertifikalı yerlerden alınmalı ve fumigasyonları gereğince yapılmalıdır.
Kümeslerden çıkan tozlu hava, filtrelerden geçirilerek temiz hale getirilmelidir.
Kümeslerden çıkarılan gübreler yönetmenliğe uygun olacak şekilde imha edilmelidir.