Geleneksel gıdalarımızdan biri olan tarhana; buğday unu, yoğurt,
maya, çeşitli sebzeler ve baharatların karıştırılıp, yoğrulması sonucunda oluşan
hamurun fermente edildikten sonra kurutulup, öğütülmesiyle elde edilen bir gıda
maddesidir. Tarhana, üretiminin kolaylığı yanında ucuz, dayanıklı ve besleyici olması
nedeniyle ülkemizde yaygın olarak tüketilmektedir. Yoğurt ve tahıllar tarhana
üretiminde kullanılan baslıca ham maddeler olup, bunların çeşit ve miktarları
bölgeden bölgeye değişiklik göstermekte ve dolayısıyla tarhananın bileşimi de
kullanılan ingredientlere göre değişmektedir.
Ülkemizde genellikle çorba yapımında kullanılan tarhana,
tahıl ve yoğurt karışımından yapılan geleneksel fermente bir gıdadır. Tarhana
hamuru buğday unu, yoğurt, tuz, ekmek mayası, çeşitli sebzelerin ve
baharatların (domates, soğan, kırmızı biber vb) karıştırılıp yoğrulmasıyla
hazırlanır. Ardından 1-7 gün süreyle fermentasyona tabi tutulur. Bu aşamadaki
fermente olmuş hamura yaş hamur denmektedir. Daha sonra bu hamur güneşte veya
bir kurutucuda topak ya da ince tabaka halinde kurutulup partikül iriliği 1 mm'
den küçük olacak şekilde öğütülmektedir. Yapımındaki farklılıklara rağmen
tahıllar ve yoğurt tarhanada kullanılan iki ana hammaddedir. Bununla birlikte
tam buğday unu ve bulgur da tarhana yapımında kullanılabilmektedir.
Hamura ilave edilen yoğurt florasındaki laktik asit
bakterileri sekerleri fermente edip laktik asit oluşturmakta ve ekmek mayası
ile de etil alkol fermentasyonu gerçekleşmektedir. Böylece elde edilen tarhana
asidik ve eksi bir tada sahip olmaktadır.
Tarhananın Mikrobiyolojik
Özellikleri
TS 2282 tarhana standardında tarhanada bulunabilecek
maksimum aerobik mezofilik bakteri sayısı 1x104 kob/g, küf ve maya sayısı da
1x103 kob/g olarak sınırlandırılmıstır. Tarhana yapımının fermentasyon aşaması
süresince ortama substrat ilave edilmediğinden fermentasyon aktivitesinin
düştüğü ifade edilmektedir. Ayrıca tarhana yapımında kullanılan yoğurt ve tuz
miktarının da fermentasyon aktivitesi üzerinde etkili olduğu, tarhanada
fermentasyon aktivitesinin formülasyonda yoğurt miktarının artırılmasıyla
arttığı, ancak tuz ilavesi ile azaldığı belirtilmiştir.
Depolama tipi mikroorganizma sayını etkilemiş, yaş olarak
depolanan tarhanaların kuru olarak depolananlardan daha fazla laktik asit
bakterisi içerdiği ortaya konmuştur.
Yaygın halde üretilip tüketilen tarhananın üretimden
tüketime gıda güvenliğini artırmak, besleyici özelliğini korumak gerekmektedir.
Mikrobiyolojik analizlerinizde Hazır ve Toz besiyeri çeşitlerimizi güvenle kullanabilirsiniz.
Hazır besiyerleri
hakkında detaylı bilgi almak için lütfen TIKLAYINIZ.