Gıda katkıları, genel anlamda tek başlarına gıda olmayan ancak gıdalara üretim, işleme, depolama veya ambalajlama gibi aşamalarda katılan madde veya madde karışımları olarak ifade edilmektedir.
Gıda katkı maddelerinin kullanım amaçlarını şu şekilde sıralayabiliriz. Gıdaların raf ömrünün uzatılması ve kayıpların azaltılması, gıdaların duyusal özelliklerinin düzeltilmesi ve geliştirilmesi, gıda kalite karakteristiklerinin muhafaza edilmesi, gıdanın hazırlanmasında yardımcı hammadde olarak kullanılması, gıdanın besleyici değerinin korunmasını sağlamasıdır.
Üretici firmaların gıda katkı maddelerini kullanmaları için sahip olmaları gereken sorumluluklar şunlardır;
• Kaliteli ve güvenli gıda işlemeye uygun tesise (alet, ekipman, personel, organizasyon, gibi.) sahip olmalıdır.
• Onaysız yasak katkı kesinlikle kullanılmamalıdır.
• Kötü kalitede veya bozulmuş gıdayı maskelemek için katkı kullanılmamalıdır.
• Taklit gıda yapmamalı ve tüketiciyi aldatmamalıdır.
• Kullandığı katkı maddesi toksin etki ve kimyasal kalıntı bırakmayacak nitelikte ve kullanılmasına izin verilen miktar kadar kullanması gerekmektedir. En azından kullanılan miktarı minimum değere düşürmesi gerekmektedir.
• Alerjik reaksiyona neden olabilecek katkıların dikkat çekici yazı ile ambalaja ilave edilmeli ve açıklama yapılmalıdır.
• Üretici firmalar, organik yapıda ve kesinlikle toksin - kimyasal kalıntı bırakmayacak gıda katkı maddeleri kullanmaya özen göstermelidir
Gıda koruyucusu olarak kullanılan katkı maddelerinin kullanım nedenlerinden en önemlileri antimikrobiyal ve antioksidan özellik göstermeleridir. Antimikrobiyaller gıdalardaki mikroorganizmaları öldürerek, antioksidanlar ise yağ acılaşması ve renk değişimleri gibi oksidatif reaksiyonlar sonucunda oluşan bozulmaları önleyerek gıdanın raf ömrünü uzatırlar.
Endüstride kullanılan koruma yöntemlerinin başlıcaları ısıtma, dondurma, kurutma ve ışınlamadır. Ancak bunların uygulanamadığı ya da yetersiz kaldığı durumlarda gıdalara koruyucu madde katılması zorunluluğu doğmaktadır. Gıdalarda tuz, şeker ve sirke gibi doğal koruyucuların yanında çoğunluklu kimyasal katkı maddeleri kullanılmaktadır.
Kimyasal koruyucular birçok mekanizma ile etkilemektedir. Bunlardan biri kimyasal yol ile mikroorganizmanın hücre zarını parçalayarak mikroorganizmayı etkisiz hale getirmesidir. Fakat bu kimyasal maddeler gıdaya kimyasal ve toksik kalıntı bırakarak tüketicide bu kalıntıların birikmesine neden olmaktadır. Bu birikme artıp tehlikeli düzeye ulaştığı taktirde vücutta ciddi rahatsızlıklar ortaya çıkabilmektedir. Fakat organik yapıdaki gıda koruyucuları kullanılırsa kimyasal katkı maddeleri kullanımından doğacak sıkıntı ve kısıtlamaların önüne geçilmiş olacaktır. Önemli olan gıda üreticilerinin bu konuya sağduyulu yaklaşımları ve tercihidir.
DiaTek tarafından İspanya'daki Domca firmasına ürettirilen ve bitki özütlerinden elde edilen ürünler, değerli üreticilerin beğenisine sunulmuştur.
DiaNatura Base: Aktif içeriği sayesinde antifungal, antimikrobiyal ve antioksidan özellik veren bir organik ekstrakttır. DiaNatura Base'in temel aktif içeriğinin büyük bir kısmı gliserin ve komponentlerinden, diğer kalan kısım ise sinnamik asit ve flavonoid gibi polifenolik bileşiklerden oluşmaktadır.
DiaNatura Base'in antioksidan özelliğinden dolayı uygulanan meyve ve sebzelerde kararma ve çürüme ciddi oranda azalmakta, et ve süt ürünlerindeki antimikrobiyal etkilerinden dolayı ise bozulma süresi gıda üreticilerini tatmin eder düzeyde düşmektedir.
Mikrobiyal açıdan etki ettiği mikroorganizmalar;
Gram (+) Bakteriler
Micrococcus luteus
Staphylococcus aureus
Staphylococcus feecalis
Bacillus cereus
Bacillus magaterium
Bacillus sp.
Mycobacterium phlei
Gram (–) Bakteriler
Pseudomonas aeruginose
Escherichia coli
Salmonella typhimurium
Proteus vulgaris
Mayalar
Candida albicans
Saccharomyces cerevisiae
Levadura aislada de queso
Küfler
Aspergillus niger
Trichoderma viride
Penicillium sp.
Rhizopus stolonifer