Daha önce etüvde kurutulmuş ve desikatörde soğutulmuş olan
ve içinde iki tane cam boncuk bulunan balon 1mg duyarlılıkta tartılarak darası
alınır.
Örnek öğütüldükten sonra yaklaşık 5-10 g ± 0.5 mg duyarlılıkta
tartılır.
Tartılan numune, çözücü ile ıslatılmış küçük bir parça pamuk
tampon kullanılarak kartuşa konur.Tartı kabındaki numunenin kartuşa
aktarılmasında öğütülmüş en ufak bir zerresi kalmamalıdır.Kullanılan pamuk
tampon ile kartuş kapatılır.
Kartuş ekstraktöre yerleştirilir.
Balona yeterli miktarda (yaklaşık 150 ml-1.5 sifon hacmi)
çözücü ilave edilir.
Balon, ekstraktör ve soğutucu birbirine bağlanır. Su banyosu
veya ısıtıcılı tabla üzerine yerleştirilir.
Çözücü yavaş kaynayacak şekilde sıcaklık ayarlanır.Geri
damıtma hızı dakikada en az üç damla olmalıdır.
6-8 saatlik ekstraksiyon uygulanır.
Süre sonunda ekstraksiyon durdurulur.
Balonun içerisindeki çözücünün büyük bir kısmı damıtılarak
geri alınır. Bu işlem sırasında yağ balonu içerisinde toplanan yağın
yanmamasına dikkat edilmelidir.
Geriye kalan az miktardaki çözücünün uzaklaştırılması için
cam balon 103 ± 2C’ye
ayarlı etüve konur.
Süre sonunda, desikatörde en az bir saat süreyle soğutulan
balon 1mg duyarlılıkta tartılır.
Balon tekrar aynı sıcaklıktaki etüve konur ve 10 dakika
beklendikten sonra soğutulup ikinci kez tartılır.İki tartım arasındaki fark 10
mg’dan fazla olmamalıdır.
Eğer fark varsa 10 mg’dan az oluncaya kadar balon 10’ar
dakikalık süreyle tekrar etüve konur.
Balonun son ağırlığı kaydedildikten sonra içindeki yağ
miktarı % yağ olarak formülden hesaplanır. Yağ miktarı kuru madde üzerinden
istenirse;
Örnek önce etüvde kurutulur.
Kuru
madde hesaplanır.
Daha
sonra ekstraksiyon işlemi yapılır.
Yağ
miktarı hesaplamada , örnek ağırlığı % kuru maddede bulunan sonuç alınarak
hesaplanır.
Tebliğde: Ayçiçeği tohumunda yağ içeriği % 45–63, Fındıkta
yağ içeriği % 60, Kakaolu fındık ezmesinde yağ içeriği %28–30, Sütlü çikolatada
toplam yağ ³
25’tir.
Hesaplanması:
% Yağ (g /100 g) = (M2-M1)/m x100
Burada:
M1 = Sabit tartıma getirilmiş balonun ağırlığı (g).
M2 =Balonda son tartımda bulunan toplam yağ miktarı (g).
m = Alınan örneğin ağırlığı (g)dır.
ÖRNEK: Bir gıda maddesinde yağ analizi için örnekten 5.0184
g tartılmıştır. Cam balonun darası 98.2807 g dır. Ekstraksiyon işlemi sonunda
balonda tartılan yağ miktarı ise 100.2923 g gelmiştir. Buna göre % yağ
miktarını formüle göre hesaplayınız.
% Yağ (g /100 g) = (100,2923-98,2807)/5,0184 x100
% Yağ(g/100g) = 40.08 g'dır.
Kaynak: https://www.megep.meb.gov.tr/